عبدالله بن علی بن ابیطالبعبدالله، فرزند امیرالمؤمنین، علی (علیه‌السلام)، از جمله چهار پسر ام‌البنین، دختر حزام است که در کربلا به شهادت رسید. [۵]
مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، ج۳، ص۶۳.
۱ - نام و کنیهبرخی نام وی را عبدالله اکبر و کنیه‌اش را ابومحمد نوشته‌اند. [۷]
سپهر کاشانی، محمدتقی، ناسخ التواریخ، ج۱، ص۳۳۶- ۳۳۷.
[۸]
محلاتی، ذبیح الله، فرسان الهیجاء، ج۱، ص۲۵۰.
۲ - دوران زندگیاو هشت سال از حضرت عباس کوچکتر بود و شش سال در زمان پدرش، علی (علیه‌السلام)، و ۲۵ سال -یعنی همه عمرش- را در روزگار امام حسین (علیه‌السلام) زندگی کرد و از خود فرزندی به یادگار نگذاشت. ۳ - حضور در کربلاعبدالله همراه امام حسین (علیه‌السلام) از مدینه تا مکه و سپس به کربلا آمد؛ و از جمله فرزندان ام‌البنین است که شمر بن ذی الجوشن از ابن زیاد برایشان امان‌نامه گرفت و به کربلا آورد. در روز عاشورا پس از آنکه حضرت ابوالفضل (علیه‌السلام) شهادت بسیاری از خاندانش را مشاهده کرد، خطاب به برادران خود فرمود: برادرانم جانم به فدای شما باد! پیش بروید و جان خویش را سپر سید و آقای خود نموده از وی حمایت کنید و ثابت قدم باشید تا در کنار او به شهادت برسید. آنان به فرمان برادر به میدان رفتند و تمام تیرها و نیزه‌ها و شمشیرها را به جان خریده به فیض شهادت نایل گشتند. ۳.۱ - رجزخوانیعبدالله بن علی (علیه‌السلام) پیش از برادران خویش به میدان رفت و چنین رجز خواند: انَا ابْنُ ذِی النَّجْدَةِ والافْضالِ • ذاک عَلی الخَیرِ ذُو الْفِعالِ سَیفَ رسول الله ذوالنِّکالِ • فی کلِّ یومِ ظاهِرُ الاهوالِ من پسر مرد دلاور و با فضیلتم، آن مرد –امام- علی (علیه‌السلام) نیکوکار می‌باشد؛ شمشیر پیامبر خدا و کیفردهنده‌ای که ترس از وی هر روز آشکار بود. ۳.۲ - شهادتعبدالله جنگ شدیدی کرد تا آنکه با هانی بن ثُبیت حضرمی درگیر شد و پس از رد و بدل شدن دو ضربت با ضربه‌ای که بر فرق وی فرود آمد به شهادت رسید. [۲۰]
قمی، شیخ عباس، منتهی الآمال، ج۱، ص۷۰۲.
[۲۱]
قمی، شیخ عباس، نفس المهموم، ج۱، ص۲۹۵- ۲۹۶.
[۲۳]
موسوی زنجانی، ابراهیم، وسیلة الدارین، ج۱، ص۲۵۷- ۲۵۸.
برخی آورده‌اند: خولی بن یزید اصبحی به وی نیزه زد و مردی از بنی تمیم بن دارم او را به شهادت رساند. در گزارش آمده است عبدالله بن علی (علیه‌السلام) گفت: ای برادر -امام حسین (علیه‌السلام)- از غم فراق برادران طاقتم تمام گشته و از تشنگی جانم به لب رسیده است. اجازه فرما به آنان بپیوندم و خود را از غم این جهان فانی برهانم. آن حضرت با دیده اشکبار اجازه فرمود. عبدالله به میدان رفت و در حمله نخست صد و بیست تن از سپاه دشمن را به هلاکت رساند و سپس به دست هانی بن عروه حضرمی یا فردی دیگر به شهادت رسید. [۲۴]
معصوم قزوینی، محمدحسن، ریاض الشهاده، ج۲، ص۱۹۷- ۱۹۸.
[۲۵]
محلاتی، ذبیح‌الله، فرسان الهیجاء، ج۱، ص۲۵۰.
۴ - زیارت‌نامه عبداللهدر زیارت منسوب به ناحیه مقدسه بر وی چنین درود فرستاده شده است: «السَّلامُ عَلی عَبْدِالله بْنِ امیرِ المؤمنین، مُبْلی البَلاءِ والمُنادِی بِالوَلاءِ فی عَرْصَةِ کرْبَلاءِ والمَضْرُوبِ مُقْبِلًا وَمُدْبِراً، لَعَنَ الله قاتِلَهُ هانِی بْنَ ثُبیتِ الحَضْرَمی.» درود بر عبدالله فرزند امیرالمؤمنین (علیه‌السلام)؛ آزمایش شده در مصیبت و منادی دوستی (خاندان رسول‌الله) در میدان کربلا، آن کسی که از هر سوی ضربه خورد و زخم‌دار شد. خدا قاتل وی «هانی بن ثُبیتِ حضرمی» را لعنت کند. ۵ - پانویس۶ - منبعپژوهشی پیرامون شهدای کربلا، جمعی از نویسندگان، ج۱، ص۲۴۲-۲۴۳. پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۸۳۶. رده‌های این صفحه : اصحاب امام حسین | شهدای بنی هاشم در کربلا | شهدای کربلا | فرزندان امام علی | مقتل جامع سیدالشهداء
|